Sách Thế Giới Phẳng là một tác phẩm kinh điển thu hút được nhiều sự quan tâm của độc giả, đặc biệt là những người trẻ yêu thích kinh doanh. Tác phẩm này luôn nằm trong bảng xếp hạng “sách bán chạy nhất” ở nhiều quốc gia và nhận được nhiều đánh giá tích cực từ độc giả. Vậy điều gì đã tạo nên sức hấp dẫn của cuốn sách này? Hãy cùng Trạm Sách khám phá thêm về cuốn sách thông qua bài viết review chi tiết dưới đây.
Một số thông tin về tác giả sách Thế Giới Phẳng – Thomas L. Friedman
Thomas Loren Friedman là một nhà báo và bình luận viên nổi tiếng người Mỹ chuyên về quan hệ chính trị quốc tế, thương mại toàn cầu, vấn đề Trung Đông, toàn cầu hóa và môi trường không khí. Ông viết chuyên mục cho The New York Times và đã có nhiều bài viết nổi bật về đối ngoại, thương mại quốc tế, Trung Đông và vấn đề môi trường. Friedman đã hai lần giành giải cho mảng Phóng sự quốc tế (International Reporting) (năm 1983, 1988) và một lần cho Bình luận (Commentary) (năm 2002).
Sau khi nhận bằng thạc sĩ, ông bắt đầu sự nghiệp tại United Press International và được cử đến Beirut, nơi ông ghi lại cuộc chiến tranh bao gồm vụ thảm sát Sabra và Shatila, những bài viết này đã giúp ông giành giải Pulitzer mảng phóng sự quốc tế. Thomas Friedman cũng cùng David K. Shipler nhận giải George Polk về Phóng sự Quốc tế. Kể từ năm 2004, ông trở thành thành viên của Hội đồng Giải thưởng Pulitzer và là tác giả của Thế Giới Phẳng, cuốn sách đã được dịch ra nhiều thứ tiếng và được độc giả trên toàn thế giới đón nhận nồng nhiệt.
Review sách Thế Giới Phẳng
Trái đất là một hành tinh hình cầu, nhưng theo cách nhìn của Thomas Friedman trong cuốn sách Thế Giới Phẳng xuất bản năm 2005, thế giới hiện tại lại trở nên “phẳng”. Đây là một nhận định gây chấn động mà Friedman đưa ra.
Cuốn sách dày hơn 800 trang chứa đựng nhiều phân tích và quan điểm mà một bản tóm tắt khó có thể bao quát hết. Bản tóm tắt Thế Giới Phẳng này sẽ chỉ nêu bật những ý chính của tác phẩm. Bạn nên đọc cuốn sách để hiểu rõ hơn về những ý tưởng mà Friedman muốn truyền tải.
Chương 1: Quá trình làm phẳng thế giới diễn ra như thế nào
Thứ nhất – Khi tôi đang ngủ
Sau cuộc khủng hoảng tài chính và sự bùng nổ của công nghệ thông tin và Internet băng thông rộng, các ngành công nghệ trở thành trung tâm đầu tư và Ấn Độ đã nổi lên như một thiên đường outsourcing. Công việc giờ đây được phân nhỏ và thực hiện ở nhiều nơi trên thế giới, rồi được lắp ráp lại bằng các công nghệ khác nhau. Tiến bộ ở một khu vực có thể nhanh chóng được tiếp thu ở những nơi khác, dù xa xôi. Đây chính là khái niệm thế giới phẳng mà tác giả mô tả, trái ngược với hình ảnh trái đất hình cầu đã được biết trước đây. Thế giới phẳng là kết quả của sự kết hợp giữa máy tính cá nhân, cáp quang và phần mềm xử lý công việc, cho phép mọi người trên toàn cầu hợp tác trên cùng một cơ sở dữ liệu số, bất kể khoảng cách.
Cần hiểu rằng thay đổi là điều tự nhiên và không mới. Thay đổi là cần thiết, vì công việc được chuyển đến nơi có hiệu quả cao nhất. Các công việc đơn giản chuyển đi tạo ra cơ hội cho những công việc tinh xảo hơn. Thế giới phẳng không chỉ là về sự phân phối công việc, mà còn là một cách tiếp cận toàn cầu hóa và hợp tác không biên giới.
Trong sách Thế Giới Phẳng, Thomas Friedman đưa ra những ví dụ cụ thể để minh họa sự biến chuyển của thế giới thành một không gian phẳng hơn. Một trong những ví dụ nổi bật là sự thay đổi trong ngành kế toán ở Mỹ. Trước đây, nhân viên kế toán ở Mỹ thường đảm nhận việc xử lý các tờ khai thuế. Tuy nhiên, Friedman chỉ ra rằng vào năm 2003, chỉ có khoảng 25.000 tờ khai thuế được thực hiện ở Ấn Độ. Đến năm 2005, con số này đã tăng vọt lên 400.000 tờ khai thuế từ Mỹ được xử lý tại Ấn Độ thông qua các phần mềm bảo mật tiên tiến.
Thứ hai – Mười nhân tố làm phẳng thế giới
Friedman nhận định rằng có mười nhân tố chính góp phần làm phẳng thế giới. Tuy nhiên, ông chỉ ra rằng ba nhân tố dưới đây là những yếu tố cơ bản và quyết định nhất. Các nhân tố còn lại, mặc dù quan trọng, chỉ là những tác nhân bổ sung, tiếp tục thúc đẩy và mở rộng quá trình làm phẳng thế giới đã được khởi đầu bởi ba yếu tố chủ chốt này.
Theo sách Thế Giới Phẳng , ba nhân tố cơ bản này bao gồm:
- Sự ra đời của máy tính cá nhân (PC): Máy tính cá nhân đã mang lại khả năng xử lý thông tin và thực hiện các tác vụ công việc một cách hiệu quả và dễ dàng hơn, giúp mọi người và doanh nghiệp có thể làm việc và cộng tác từ bất kỳ đâu.
- Sự phát triển của Internet và công nghệ cáp quang: Internet và cáp quang đã tạo điều kiện cho việc truyền tải dữ liệu và thông tin với tốc độ nhanh chóng và chi phí thấp, phá vỡ các rào cản địa lý và kết nối mọi người và tổ chức trên toàn cầu.
- Sự phát triển của phần mềm xử lý công việc: Phần mềm quản lý và xử lý công việc đã cải thiện khả năng làm việc từ xa và hợp tác trực tuyến, giúp các cá nhân và tổ chức có thể làm việc hiệu quả trên cùng một nền tảng dù ở bất kỳ đâu.
Thứ ba – Ba sự hội tụ hình thành nên Thế Giới Phẳng
Ba sự hội tụ chính được đề cập trong sách Thế Giới Phẳng đó là:
- Sự hội tụ của 10 nhân tố làm phẳng: Các yếu tố công nghệ và toàn cầu hóa kết hợp để tạo ra một nền tảng kết nối toàn cầu, giúp giảm bớt rào cản địa lý và tăng cường khả năng tiếp cận thông tin.
- Sự hội tụ của công nghệ, quy trình và thói quen kinh doanh: Sự kết hợp này đã dẫn đến một bước đột phá về năng suất, với việc áp dụng công nghệ tiên tiến và cải tiến quy trình làm việc, từ đó nâng cao hiệu quả và tạo ra giá trị gia tăng.
- Sự hội tụ của lực lượng lao động mới từ các quốc gia như Trung Quốc và Ấn Độ: Sự gia nhập của nhân lực từ những quốc gia này vào thị trường toàn cầu đã đóng vai trò quan trọng trong việc làm phẳng thế giới, với việc cung cấp nguồn lao động dồi dào và chi phí thấp.
Thứ tư – Sự xắp sếp vĩ đại
Sự sắp xếp vĩ đại ở đây ám chỉ sự vận động lịch sử và bản chất tất yếu của chủ nghĩa tư bản, như đã được Marx nêu trong “Tuyên ngôn Cộng sản” năm 1848. Marx cho rằng dòng chảy của tư bản và công nghệ là lực lượng không thể bị ngăn cản, ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực như cộng đồng, công ty và các mạng lưới đang nổi lên. Các chính phủ, quốc gia dân tộc truyền thống và doanh nghiệp cũ phải cùng hợp tác với các mạng lưới và cộng đồng mới đang phát triển.
Sách Thế Giới Phẳng nêu lên: Trong mô hình truyền thống, các mối quan hệ tổ chức thường rõ ràng theo chiều dọc, dễ dàng xác định ai là người đứng đầu. Tuy nhiên, trong các mạng lưới mới nổi, thế giới trở nên phẳng hơn và các mối quan hệ trở thành sự cộng tác ngang hàng, làm cho việc xác định ai đứng trên đỉnh hoặc ai đang chi phối trở nên khó khăn hơn. Quá trình làm phẳng này ảnh hưởng đến tất cả mọi người và không thể bị tránh né; vấn đề là chúng ta nhận thức và đối mặt với sự thay đổi này như thế nào.
Chương 2: Mỹ và thế giới phẳng
Trong phần hai của cuốn sách Thế Giới Phẳng, tác giả Thomas Friedman phân tích sự tương tác giữa Mỹ và hiện tượng thế giới phẳng, đồng thời nêu ra nhiều quan điểm liên quan đến kinh tế và chính trị.
Friedman chỉ ra những thiếu hụt về nhận thức của người dân Mỹ và các nhà chính trị trong việc thích ứng với quá trình làm phẳng toàn cầu. Ông nhấn mạnh rằng nước Mỹ cần chuẩn bị tốt hơn, đặc biệt là trong việc phát triển nguồn nhân lực và cải thiện các kỹ năng của con người. Theo Friedman, để duy trì vị thế cạnh tranh trong thế giới ngày càng phẳng, Mỹ cần phải đối mặt với thách thức này bằng cách cải thiện hệ thống giáo dục, đào tạo kỹ năng và khuyến khích đổi mới sáng tạo.
Chương 3: Các nước đang phát triển và thế giới phẳng
Trong phần ba của cuốn sách Thế Giới Phẳng, Thomas Friedman phân tích cách các quốc gia đang phát triển, như Việt Nam, có thể thích nghi và tận dụng cơ hội trong bối cảnh thế giới ngày càng phẳng. Ông đưa ra ba điểm chính mà các quốc gia này cần tập trung vào:
Tự đánh giá một cách trung thực
Các quốc gia cần tự đánh giá một cách thẳng thắn và chính xác vị trí của mình so với các quốc gia khác và đối chiếu với 10 yếu tố làm phẳng thế giới. Việc này giúp nhận thức rõ ràng về các thách thức và cơ hội hiện tại.
Đổi mới quy mô lớn
Để phát triển, các quốc gia cần tập trung vào ba lĩnh vực chính:
- Cơ sở hạ tầng: Cần cải thiện kết nối toàn cầu thông qua việc phát triển băng thông internet, điện thoại di động giá rẻ, sân bay và đường sá hiện đại.
- Giáo dục: Đầu tư vào giáo dục tiên tiến để nâng cao kỹ năng và năng lực của nhân lực.
- Quản trị tốt: Tăng cường quản lý từ các vấn đề tài chính đến hệ thống pháp luật để điều hành hiệu quả trong môi trường thế giới phẳng.
Đổi mới theo chiều sâu
Điều này không chỉ dừng lại ở việc mở cửa và thu hút đầu tư nước ngoài mà còn bao gồm việc tạo điều kiện cho người dân tiếp cận công cụ sáng tạo và cộng tác ở mức cao nhất. Việc này liên quan đến việc đảm bảo việc làm, tăng năng suất để thoát nghèo và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực. Chính phủ cần tạo ra một môi trường thuận lợi về cơ sở hạ tầng pháp lý và vật chất để khuyến khích các doanh nhân và nhà đầu tư, từ đó thúc đẩy sự cạnh tranh và phát triển. Friedman trích dẫn báo cáo của IFC (Công Ty Tài Chính Quốc Tế thuộc Ngân hàng Thế Giới) để minh họa, cho thấy thời gian cần thiết để mở một công ty ở các quốc gia khác nhau, nhấn mạnh sự khác biệt trong cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp.
Tiếp nhận văn hóa
các quốc gia và cá nhân cần mở lòng tiếp thu các yếu tố văn hóa mới, đồng thời giữ gìn và kết hợp với bản sắc truyền thống của mình. Ấn Độ, Nhật Bản và Trung Quốc là những ví dụ về các quốc gia biết cách chắt lọc và tiếp thu tinh hoa văn hóa, đồng thời loại bỏ những yếu tố không phù hợp. Ngược lại, thế giới Hồi giáo thường thể hiện sự phản kháng mạnh mẽ đối với việc tiếp nhận văn hóa mới.
“Những điều vô hình”
Ông nêu ra sự khác biệt giữa Cairo và Đại Liên như những ví dụ cho hiện tượng này. Trong khi Cairo không thay đổi nhiều trong suốt 30 năm từ 1974 đến 2004, với chỉ ba tòa nhà cao nhất giữ nguyên, thì Đại Liên ở Trung Quốc đã trải qua sự thay đổi toàn diện chỉ trong sáu năm từ 1998 đến 2004, với nhiều tòa nhà mới mọc lên. Thomas Friedman giải thích rằng sự thay đổi này có thể xuất phát từ những yếu tố vô hình như phẩm chất xã hội, khả năng và sự sẵn sàng của cộng đồng trong việc phối hợp và hy sinh vì mục tiêu kinh tế, cùng với vai trò của các nhà lãnh đạo có tầm nhìn xa. Những yếu tố này phụ thuộc vào lịch sử văn hóa và thời cơ của mỗi quốc gia.
Xem thêm: Bí Mật Tư Duy Triệu Phú Tóm Tắt – 17 Tư Duy Tạo Nên Thịnh Vượng
Chương 4: Các công ty và thế giới phẳng
Trong phần này, sách Thế Giới Phẳng đề xuất các quy tắc và chiến lược mà các công ty nên áp dụng để đối mặt với thế giới phẳng:
- Quy tắc 1: Khi cảm thấy áp lực từ thế giới phẳng, hãy tập trung vào việc phát triển kỹ năng cá nhân thay vì cản trở sự thay đổi. Sự linh hoạt và cải thiện bản thân sẽ giúp bạn đối phó với những thách thức mới.
- Quy tắc 2: Các công ty nhỏ có thể thành công trong thế giới phẳng bằng cách học cách làm những việc lớn. Bí quyết của các doanh nghiệp nhỏ là nhanh chóng tận dụng các công cụ mới để hợp tác, mở rộng khả năng hoạt động và tạo ra ảnh hưởng rộng hơn, sâu hơn và nhanh hơn.
- Quy tắc 3: Các công ty lớn có thể phát triển trong thế giới phẳng bằng cách tập trung vào việc giải quyết những nhu cầu nhỏ của khách hàng. Việc này giúp họ định hướng và đáp ứng tốt hơn các yêu cầu của khách hàng, đặc biệt trong môi trường internet, nơi khách hàng có thể đánh giá và yêu cầu cụ thể.
- Quy tắc 4: Cộng tác là yếu tố quan trọng trong thế giới phẳng. Với sự tiến bộ công nghệ, nhiều công việc không thể được thực hiện bởi một chuyên gia đơn lẻ mà cần sự hợp tác giữa các chuyên môn trong và ngoài công ty.
- Quy tắc 5: Luôn luôn đánh giá lại mô hình, cấu trúc và tổ chức của doanh nghiệp. Thomas Friedman gọi đây là “chụp X-quang” cho doanh nghiệp, nhằm xác định những điểm quan trọng, hiểu rõ khả năng nội tại và tối ưu hóa hoạt động để phục vụ tốt nhất cho mục tiêu của công ty.
- Quy tắc 6: Outsourcing và offshoring không chỉ là phương pháp cắt giảm lao động hay chi phí mà là cách để tận dụng hiệu quả nguồn lực bằng cách giao việc cho những người phù hợp nhất. Điều này cho phép những người khác tập trung vào những nhiệm vụ quan trọng hơn, giúp công ty phát triển mạnh mẽ hơn, nhanh chóng hơn, thực hiện các bước nhảy vọt trong thời gian ngắn và đạt được thành công lớn hơn.
- Quy tắc 7: Khi nghĩ về những người làm outsourcing cho các công việc đơn giản (như nhập liệu hay khai và nộp tờ khai thuế), cần nhận ra rằng họ không chỉ là những người làm việc thực dụng mà còn có lý tưởng. Hàng trăm ngàn doanh nghiệp nhập liệu đóng góp vào việc tạo ra công ăn việc làm và số hóa dữ liệu từ bản cứng, thúc đẩy sự phát triển chung.
Xem thêm: Tóm Tắt Sách Tiền Làm Chủ Cuộc Chơi – Sức Mạnh Của Lãi Kép
Chương 5: Địa chính trị và thế giới phẳng
Sách Thế Giới Phẳng cho rằng thế giới trở nên phẳng nhờ các tiến bộ công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin, cùng với sự phân công lao động xuyên quốc gia. Tuy nhiên, để đạt được sự phẳng này, cần sự tự do chuyển giao và ứng dụng công nghệ mới cũng như sự công bằng trong phân công lao động toàn cầu.
Điều này không dễ dàng trong một thế giới không đồng nhất về triết lý, đạo đức vàn hóa và thẩm mỹ, cũng như về lợi ích quốc gia và quyền lợi siêu quốc gia. Mỗi người có cái nhìn chủ quan về thế giới và vì vậy, thế giới dưới góc nhìn của Thomas Friedman có thể là phẳng, nhưng nhiều người khác lại thấy thế giới vẫn còn nhiều bất bình đẳng. Ví dụ, Osama Bin Laden và các tín đồ của ông sẽ luôn phủ định sự phẳng của thế giới, khi mà các nền kinh tế ngày càng giao lưu và phụ thuộc vào nhau.
Chương 6: Trí tưởng tượng
Sách Thế Giới Phẳng trích dẫn câu nói của Einstein: “Trí tưởng tượng quan trọng hơn tri thức.” Đây là lúc cần suy ngẫm về vai trò quan trọng của trí tưởng tượng trong quá trình làm phẳng thế giới. Cần tìm cách nâng cao trí tưởng tượng, tác động đến nó, để khuyến khích những người trẻ có lý tưởng và thậm chí truyền cảm hứng cho những cá nhân cực đoan bằng những ý tưởng tích cực.
Xem thêm: Tóm Tắt Sách Nghĩ Giàu Làm Giàu: Bí Quyết Thành Công Từ Tư Duy
Ra đời từ năm 2005, cuốn sách Thế Giới Phẳng của Thomas Friedman tập trung vào những khái niệm phát triển và thay đổi nhanh chóng như công nghệ thông tin, internet và vấn đề di cư sản xuất—những yếu tố mà Friedman đã nhấn mạnh vào khoảng năm 2012, cho thấy thế giới đang trở nên ngày càng nhanh chóng. Ông tiếp tục củng cố quan điểm của mình trong cuốn sách sau đó: “Nóng – Phẳng – Chật.” Mặc dù một số khái niệm và nhận định trong cuốn sách có thể đã lỗi thời nhưng nó vẫn cung cấp những cái nhìn giá trị và suy ngẫm cho cá nhân.
Xem thêm: Tóm Tắt Sách 7 Thói Quen Để Thành Đạt – Bí Quyết Xây Dựng Thành Công